Hipercholesterolemia – czas się zbadać!

Dodano: 22 czerwca 2021

Choroby układu krążenia stanowią pierwszą, przed nowotworami złośliwymi, przyczynę zgonów zarówno w Polsce, jak i na świecie. Z tego powodu dochodzi średnio do 476 zgonów dziennie, a co piąty z nich to tzw. zgon przedwczesny [1]. Wysokie stężenie cholesterolu to najważniejszy modyfikowalny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, ale nie tylko. Antidotum na minimalizowanie umieralności z powodu chorób układu krążenia okazują się profilaktyczne badania pracowników do celów Kodeksu pracy, które mogą umożliwić szybkie zdiagnozowanie choroby.

Źródło: www.pap-mediaroom.pl

Warto wskazać, iż wysokie stężenie cholesterolu to najważniejszy modyfikowalny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Jego modyfikacja wpływa na zmniejszenie ryzyka występowania chorób układu sercowo-naczyniowego w populacji. Najlepsze efekty zdrowotne daje interwencja w grupie najbardziej obciążonej, czyli u osób w wieku 40 – 59 lat [2]. Jest to grupa aktywna zawodowo, która dzięki możliwości wykonania badania cholesterolu podczas badań profilaktycznych pracowników może wykryć chorobę w możliwie jak najszybszym tempie.

W Polsce podstawowym problemem w organizowanych i finansowanych ze środków publicznych, programach profilaktycznych jest niewystarczająca zgłaszalność. Rozwiązaniem tego problemu może być wykorzystanie obligatoryjnych badań profilaktycznych pracowników, których wykonuje się ok 5 mln rocznie w populacji 12 milionów osób pracujących [3]. Zlecone przez pracodawcę badania pracowników wymuszają wizytę w poradni, dając lekarzowi medycyny pracy możliwość wykonania szeregu badań przesiewowych.

„Warto pamiętać, że lekarz medycyny pracy może, w uzasadnionych stanem zdrowia sytuacjach, rozszerzyć zakres badań dodatkowych w tym także o pomiar stężenia cholesterolu przyspieszając wykrycie chorób układu krążenia. Dlatego niezwykle ważne jest by nie traktować tych badań tylko jako >>badań do pracy<< ale także wykorzystać do okresowej oceny stanu zdrowia oraz uzyskania informacji i wskazań lekarskich odnośnie sposobów zapobiegania niekorzystnym zmianom w stanie zdrowia” – dodaje Paweł Wdówik, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny pracy, koalicjant #WeźSięZbadaj.

Badania profilaktyczne pracowników są obowiązkową formą kontroli stanu zdrowia dla wszystkich pracowników w Polsce. Odpowiednio zaplanowane dają możliwość rozpoznania dyslipidemii, hiperglikemii czy nadciśnienia, a także dają możliwość doradztwa w zakresie czynników ryzyka ChUK we wszystkich grupach pracowników [4].

Aby popularyzować rzetelne wykonywanie badań okresowych pracowników rusza kampania #WeźSięZbadaj prowadzona przez koalicję składającą się z Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi, Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy oraz Konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny pracy. Przedsięwzięcie przewiduje edukację, skierowaną do trzech wyszczególnionych grup docelowych: lekarzy sprawujących pracowniczą opiekę profilaktyczną nad pracownikami, pracowników oraz pracodawców. Treści edukacyjne będą dostosowane do każdej z grup i będą dotyczyły m.in. znaczenia badań poziomu glukozy i stężenia cholesterolu we krwi.

Ponadto odpowiedzią na problem niskiej wykrywalności hipercholesterolemii [5], oraz ogólnie chorób układu krążenia, może być zapowiadany przez Ministerstwo Zdrowia program pilotażowy „Profilaktyka 40 PLUS”, który zakłada, że pacjent będzie mógł skorzystać z pakietu badań diagnostycznych bez skierowania od lekarza. W ramach deklarowanego zestawu diagnostyki pacjent będzie mógł skorzystać m.in. właśnie z badania stężenia cholesterolu całkowitego lub kontrolnego profilu lipidowego.

„W Polsce podstawowym problemem w organizowanych i finansowanych ze środków publicznych, programach profilaktycznych jest niewystarczająca zgłaszalność. Stad konieczne jest niezwłoczne wdrożenie systemowych działań edukacyjnych wskazujących na wagę działań profilaktycznych, jak i na istotę samego programu” – dodaje dr. hab. Anna Staniszewska, prezes Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, koalicjant #WeźSięZbadaj.

#WeźSięZbadaj to kampania zdrowotna propagująca badania cholesterolu i glukozy w zakresie badań medycyny pracy. Biorąc pod uwagę szereg dowodów naukowych oraz bieżącą sytuację badania cholesterolu przez Polaków podjęcie działań służących poprawie sytuacji pacjentów jest wskazane. Dlatego też kampania zrzesza grupę organizacji, dla których sytuacja zdrowotna Polek i Polaków jest sprawą pierwszorzędną.

Koalicja składa się z Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi, Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie medycyny pracy. Skupiona jest priorytetowo do trzech wyszczególnionych grup docelowych, które obejmują edukację lekarzy sprawujących opiekę profilaktyczną, pracowników oraz pracodawców o aktualnym stanie badań medycznych dotyczących cholesterolu i glukozy. Więcej: https://wezsiezbadaj.pl.

[1] Śliż D, Marcinkiewicz A, Olejniczak D, Jankowski P, Staniszewska A. Mamcarz A, Walusiak-Skorupa J. Hypercholesterolemia and prevention of cardiovascular diseases in the light of preventive medical examinations of employees in Poland . International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 2019;32(6)

[2] Śliż D, Marcinkiewicz A, Olejniczak D, Jankowski P, Staniszewska A. Mamcarz A, Walusiak-Skorupa J. Hypercholesterolemia and prevention of cardiovascular diseases in the light of preventive medical examinations of employees in Poland . International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 2019;32(6)

[3] Marcinkiewicz A, Olejniczak D, Śliż D, Staniszewska A. The analysis of screening costs for hypercholesterolemia and hyperglycemia as part of obligatory examinations of employees. Int J Occup Med Environ Health. 2021 Mar 22:131543. doi: 10.13075/ijomeh.1896.01708. Epub ahead of print. PMID: 33749686.

[4] Marcinkiewicz A, Śliż DI, Olejniczak D, Price S, Kałużny P, Staniszewska A, Jankowski P, Mamcarz A, Walusiak-Skorupa J, Hanke W. Dyslipidaemia, carbohydrate metabolism disorders and arterial hypertension detected in academic employees during examinations in occupational medicine. Ann Agric Environ Med. doi: 10.26444/aaem/128017

[5] Zdrojewski T, Solnica B, Cybulska B, Bandosz P, Rutkowski M, Stokwiszewski J, et al. Prevalence of lipid abnormalities in Poland."e NATPOL 2011 survey. Kardiol Pol. Poland; 2016; 74: 213–23.